And the space like a root
Linder Sterling
(2021)
Spaarzaam geklede lichamen komen tevoorschijn en verdwijnen weer, voyeuristisch vastgelegd
door de camera. Ze worden verhuld achter felgekleurde vlekken en vegen. In dit nieuwe
videowerk getiteld ‘And the space like a root’ werkt Linder Sterling met vintage
softpornomateriaal als basis. Ze bewerkt dit materiaal met een proces van mantic staining (vrij
vertaald als: profetisch kleuren).
De oorspronkelijke camerabeelden, die gefilmd zijn door de ‘glamour’ fotograaf Harrison Marks
in de jaren ’60 van de vorige eeuw, tonen jonge vrouwen in hun alledaagse omgeving. Deze
beelden waren oorspronkelijk zonder geluid met Super-8 gefilmd, een medium dat geassocieerd
wordt met avant-garde films en vroege pornografie. Nu zien we een bewegend portret dat ons
lang en indringend aankijkt, onderbroken door de door Linder Sterling aangebrachte verf. De
manier waarop Linder het materiaal gebruikt is Burroughsiaans in die zin dat het opknippen en
onderbreken gebruikt voor occulte doeleinden.
Het proces mantic staining (profetisch kleuren) is geïnspireerd op de kunstwerken en teksten
van de Britse surrealistische schilderes en occultiste Ithell Colquhoun. Zij besprak deze manier
van werken in twee verhandelingen die gepubliceerd werden in 1949 en 1951. Zoals Colquhoun
voorschrijft, dient het proces van mantic staining (profetisch kleuren) geheel onderbewust te
worden uitgevoerd, zonder voorafgaand plan. Het woord mantic verwijst naar goddelijkheid of
profetie en dit proces werd niet zozeer gezien als zomaar een volkomen willekeurige handeling,
maar als een spirituele oefening. Het ego wordt volledig overstemd om zo de energie niet alleen
op het onbewuste te richten, maar ook op de hogere macht of de verbinder van het universum.
Colquhoun werd in de jaren ’30 van de vorige eeuw officieel lid van de Britse Surrealistische
Groep, maar later werd zij uit deze groep gezet omdat ze weigerde om het bestuderen van het
occulte en het mystieke op te geven. Dit was onacceptabel voor André Breton in 1939 toen de
groep die vroegere, mystieke fase achter zich probeerde te laten.
Doordat Linder de techniek van mantic staining (profetisch kleuren) toepast op vintage
softporno en ‘glamour’ filmbeelden, roept ze de geest van Colquhoun op met haar diepgravend
onderzoek naar de onderbewuste psyche van de mens. Deze manier van verf aanbrengen heeft
een directheid en vitaliteit: felgekleurde strepen verf in lagen aangebracht over zwart-wit
filmbeelden. Een explosie van actieve en expressieve 21 ste eeuwse, vrouwelijke energie op een
verder ouderwets, vintage afbeelding. Pornografen zoals Marks wisten als geen ander dat
spaarzaam geklede lichamen nog erotischer kunnen zijn dan geheel naakte lichamen, die
eerder de klassieke of natuurlijke schoonheid tonen.
De manier waarop Linder spelenderwijs schilderachtige vloeistoffen aanbrengt, wordt zo niet
alleen een manier om dingen weg te poetsen en te verhullen, maar juist ook een manier om
beelden mooier te maken en te versieren. Ze gaat de dialoog aan met de mannelijke makers en
schrijft over hun afbeeldingen van vrouwelijke lichamen heen met een pittige, vruchtbare maar
vrouwelijke vorm van markeren.
Originele tekst door Rosa Abbot. Nederlandse vertaling: Christy de Back.
- Dit werk is te zien tijdens Brandstof, een verdiepend programma op The Great Invocation tentoonstelling. Zaterdag 2 oktober in Garage Rotterdam.