9. Bay of Sick
Mikala Dwyer
(2020)
Een kaleidoscopisch, geometrisch patroon van allerlei cirkels, soms doorgesneden en opengespleten. De ronde vormen in het hart van Bay of Sick van Mikala Dwyer doen denken aan de driehoekige vormen voor biochemisch gevaar. Die abstracte vormen zijn een universele waarschuwing voor gevaar. Het harde zwarte en gele kleurschema van de oorspronkelijke waarschuwingssymbolen is iets aangepast en verzacht met daarin ook tinten grijs, goud en bruin. Een duizelingwekkend patroon dat zich zijwaarts uitbreidt, de gebroken vormen ervan zijn minder onheilspellend. Bevrijd van de gevaren van hun oorspronkelijke betekenis tot een nieuw geheel dat minder rationeel is.
In een onlangs verschenen essay van Wayne Tunnicliffe over het werk van Dwyer, lezen we dat deze beeldend kunstenaar al sinds de jaren ’90 van de vorige eeuw met cirkels en ronde vormen werkt. Dwyer onderzoekt de grenzen tussen binnenruimte en buitenruimte in die ronde vormen, tussen erbij horen of er niet bij horen. Bij het zien van deze verzameling cirkels, tweedimensionaal op een wand afgebeeld, voelen we ons meteen buitengesloten. Maar de naar buiten gerichte groei van de cirkels geeft de indruk dat ze ieder moment van het doek af kunnen spatten en ons allemaal kunnen omringen. De vorm doet denken aan een bezwering, het oproepen van een energie die ons kan beheersen of omvatten. Bij veel rituelen in de occulte praktijken is ‘een cirkel trekken’ een belangrijkste eerste stap. Een markering van de ruimte waarin de energie die wordt opgewekt kan worden gevangen en versterkt. Welke energie wordt hier aangeroepen in deze krachtige vortex?
De glanzende oppervlakte van het werk doet denken aan corporate logo’s en posters in kantoren en congresruimtes. Maar er is niets corporates aan deze lukrake verzameling vormen: ze vertegenwoordigen eerder chaos dan duidelijkheid, een invulling van wanorde. Net als met de driehoekige waarschuwingstekens voor biochemische gevaren, kan het gebruik van reclamebanners door Dwyer gezien worden als het gijzelen van standaard systemen, een breuk in de goed geoliede machines van Business-2-Business esthetiek. Deze breuk kan aanleiding geven tot iets buitenaards, irrationeels, mystieks. Een kleine opening naar alternatieve mogelijkheden, naar andere manieren van zijn. Het gelikte uiterlijk heeft ook iets vrouwelijks, als een mooie sluier waarmee ze ons verleid en betoverd.
De titel van dit kunstwerk – Bay of Sick – verwijst naar the Bay of Pigs (het Varkensbaai incident), de mislukte militaire operatie in Cuba op het hoogtepunt van de Koude Oorlog in 1961. Deze mislukte poging om de linkse regering van Castro omver te werpen, was in het geheim gefinancierd door de VS, en was de aanloop naar de Cubacrisis in 1962. De uitkomst was vernederend voor Amerika, een grote wereldmacht die het onderspit delfde tegen een klein eiland dat door guerilla revolutiestrijders werd geleid. De machtige, gespierde arm van de grote industriele mogendheid kon toch niet altijd de sterkste zijn. Dat leerden we ervan: dat een kleine, marginale beweging ons te slim af kan zijn. Radicale cellen kunnen een wereldmacht vanuit de flanken raken.
Maar hoe zit dat met de Bay of Sick? Geeft het een beeld dat de zieken de macht grijpen, en uit hun quarantaine losbreken, vanuit de ziekenboeg waar ze naar toe verbannen zijn? De duizelingwekkende groei zou een metafoor kunnen zijn voor het biochemische gevaar van een infectieziekte dat aan het lekken is of een oproep aan de zieken en behoeftigen om in actie te komen.
Oorspronkelijke Engelse tekst: Rosa Abbott
Nederlands vertaling: Christy de Back