8. Mittere and Resurrection
Sharon van Overmeiren
(2019)
Een hand die ons lijkt te zegenen – als een talisman die onheil afwendt en geluk brengt. Een aantal onduidelijke wezens kleven eraan vast. Microscopisch kleine slangen kronkelen om de duim en een kleine baby ligt ingezwachteld in de handpalm. Deze sculptuur verwijst naar de morbide maar heilige kracht van afgehakte ledematen: net als de Middeleeuwse relikwieën die de verschrompelde, overgebleven lichaamsdelen van heiligen zijn. Versierd met zoveel beeldspraak, als tatoeages in reliëf, vragen we ons af of de hand hier is om ons te zegenen óf dat de hand misschien is ontsnapt uit een graf, als een zombie. Verderop zien we een totempaal van op elkaar gestapelde kleivormen – een compositie van groteske gezichten, kruizen, ronde bollen, kleine vogels, dieren met slagtanden die zich geagiteerd aan elkaar vastklampen.
Deze quasi-archeologische objecten zijn ‘fictieve sculpturen’ van Sharon Van Overmeiren. Ze herinneren ons aan het feit dat het vormen van een object van klei altijd communiceren met de aarde is. Deze keramieken objecten hebben een aardekleur bruin. Ze doen ons denken aan de uitdrukking nostalgie de la boue—wat letterlijk ‘nostalgie voor de modder’ betekent, die allereerste ruwe, of regressieve vormen. Andere objecten doen vloeibaar aan, met gezichten van waterspuwers. Ze spuiten water vanuit dakgoten van gebouwen of vanuit schepen, of het schuim van zeewater stijgt decadent op.
Keramiek werd lange tijd gezien als een ‘ambacht’ en niet als ‘beeldende kunst’. Altijd met een praktische functie, om water te vervoeren of eten in te bewaren. In die zin wordt keramiek gezien als een teken van beschaving, diepgeworteld in de maatschappij. Van levensbelang voor landbouw en voor het thuis bewaren van eten en drinken. Historisch gezien mist keramiek de zwaardere, culturele lading van een beeld dat uit marmer is gehakt.
Het werk van Overmeiren verwijst naar de vier soorten energie van de vier elementen: gebrand aardewerk en water. De unieke vormen doen denken aan altaren, relikwieën, totempalen, gevallen beschavingen, archeologische opgravingen en culturele fragmenten. Dit zijn het soort objecten dat door de koloniale en taxonomische ogen van museologen worden verklaard. Door deze vormen te ‘knippen en plakken’ met verwijzingen naar de voortdurende stroom van beeldspraak en informatie die er in de 21ste eeuw op ons af komt – evenals de enorme weidsheid van de natuurlijke wereld – zoeken de sculpturen van Overmeiren naar een manier om zich te onttrekken aan enige hiërarchie of categorie. De kern van haar werk is de behoefte om verhalen te vertellen: de manier waarop mensen zich uitdrukken door middel van symbolen en fictie. Ze plaatst vraagtekens bij feiten en de historische tijdlijn. Haar sculpturen lijken met elkaar te communiceren – alsof ze lachen om een onderonsje waar wij geen deel van uitmaken.
Oorspronkelijke Engelse tekst: Rosa Abbott
Nederlandse vertaling: Christy de Back