Tyna Adebowale
Igarra, NG, 1982 Woont en werkt in Amsterdam
De Nigeriaanse Tyna Adebowale (Igarra,1982) woont en werkt in Amsterdam. Sinds de ‘Anti-Gay-Law’ actief is, wordt Nigeria overspoeld door een golf van extremisme. De mede door de bijbel gemotiveerde wet activeert haat en uitsluiting. Hiermee is het vastleggen van vrouwenrechten en het verkrijgen van rechten voor de queer cultuur een urgente zaak geworden.
Adebowale portretteert gender en diversiteit en gelijkheid als vanzelfsprekend. Regelmatig reist ze naar Nigeria en Lagos waar ze in film en portretten samenwerkt met de queer gemeenschap. Eigenlijk zoals ze het ook herinnert uit de tijd van postkoloniaal Nigeria. Haar werk creëert zichtbaarheid voor de groepen die zijn verdreven naar de marges van de - onveilig en extreem homofoob geworden - samenleving.
In B(lack), deconstrueert en bevraagt ze ‘black’ zoals ze ook de - maatschappelijke - rol van de vrouw bevraagt. Waar Black al eeuwen lang synoniem lijkt te zijn voor ‘lack’ (behoeftig), wil ze het concept van productiviteit bij blackness en vrouwen agenderen. Vrouwelijke productiviteit hoeft immers ook niet tot haar baarmoeder beperkt te blijven.
Wanneer we het over mannelijkheid hebben, of de gender-fluïditeit zoals Tyna Adebowale deze portretteert, raakt dat ook aan vrouwelijkheid. Het opschuiven van de kaders van de een, raakt die van de ander. Gender hoeven we echter niet te beperken tot de biologische kaders. Expressie, kleding en performance werken mee. Zichtbaar of onder de oppervlakte zoals in Nigeria waar gender meer in senioriteit en titels wordt uitgedrukt dan in accessoires of kleding.
Adebowale: “Ik heb contact met veel mensen, waaronder mannen, die vrouwelijke energie hebben en zich identificeren als vrouw maar dat biologisch niet zijn. Ze dragen geen vrouwelijke kleding of make up. Ik accepteer ze als vrouwen. Kleding definieert niet gender, kleding is slechts een performance. In het Westen gaat expressie van kleding en gender veel meer gelijk op. Trans, Drag, de binary lines hiertussen zijn in Nederland zichtbaar, waar dat in Nigeria niet in kleding, maar vanuit uitdrukkingen en energie gaat. Dat is meer vloeibaar.”
In haar recente tekeningen, richt ze haar aandacht op de kwetsbaarheid van relaties; vriendschappen. Hoewel essentieel voor de mens, is ze niet altijd even vanzelfsprekend. Vriendschapsuitingen tussen mannen is in conservatieve gemeenschappen als Nigeria al helemaal ongewoon, zoals ze in dit portret van twee mannen laat zien.