Door Sjoerd Kloosterhuis

De representatie en de aanwezigheid van het lichaam zijn altijd nadrukkelijk aanwezig in het werk van Yael Davids (Israel, 1968). Een ander belangrijk punt is de herinnering. De in Amsterdam wonende kunstenaar is daarbij vooral geïnteresseerd in het moment dat onze persoonlijke herinneringen samenkomen met algemeen politieke herinneringen: een gebeurtenis waardoor het collectieve erfgoed wordt gevormd.

Dat moment vindt plaats in ons lichaam en daarom vergelijkt Davids het lichaam in dit geval met een fabriek, waarbinnen het lichaam voelt, beweegt, schrijft, leest en zich uitdrukt. Het lichaam is teven de plaats waar sociaal-maatschappelijke en politieke omstandigheden, de algemene geschiedenis en het persoonlijke elkaar ontmoeten en is daarmee een plek waar conflict en versmelting samenkomen. “The body is in a constant negotiation of defence and outward exertion, robust yet marked by vulnerabilities. The body records the present and bears the marks of history, and ultimately enacts a dynamic space of rewriting history. It is this line of thought that has brought me to contemplate the capacity of the body to be not just a vessel for compiling and transferring knowledge, but equally as the interface between the interior and external world, selfhood and habitat, and ultimately an entity that can generate its own knowledge.”

Sinds enkele jaren verdiept Davids zich in de Feldenkraismethode, een theorie die uitgaat van de eenheid tussen lichaam en geest. Het probeert haar beoefenaars met bewegingsoefeningen de mogelijkheden te leren die beweging biedt om veranderingen in lichaam en geest te bewerkstelligen. Een verandering in bewegen leidt volgens de methode tot een verandering in denken, waarnemen en voelen, en andersom. Een verandering in beweging kan daardoor uiteindelijk ook onze manier van handelen beïnvloeden en zelfs bijstellen.

Yael Davids gebruikte de Feldenkraismethode in eerste instantie alleen ter voorbereiding op haar performances, maar voor haar meest recente project A Reading That Loves-a Physical Act (2017), dat onder meer te zien was op Documenta14, een grote vijfjaarlijkse kunstmanifestatie, gebruikte ze de theorie eveneens voor haar onderzoek en de uitwerking van de onderwerpen. Ze benutte het toen als hulpmiddel om lichamen, bewegingen en posities in diverse lithografieën te analyseren en eveneens om begrip te kweken voor het verband tussen deze posities en sociale en politieke omstandigheden. Vanuit deze analyses bepaalde ze uiteindelijk weer de posities van zowel performers als van de activerende materialen in de installatie waarbinnen de performance werd opgevoerd.

Glas is een belangrijk materiaal in de performance-installaties van Yael Davids. Toen de kunstenaar enkele jaren geleden in diepe rouw gedompeld was, raakte ze gefascineerd door de specifieke eigenschappen van het materiaal. Glas is bijvoorbeeld een van de enige materialen die na beschadiging bijna volledig onherstelbaar is en ondanks de transparantie en ogenschijnlijke kwetsbaarheid van glas, stralen glasplaten of glazen voorwerpen tegelijkertijd ook voortdurend gevaar uit, waardoor het materiaal dus verschillende betekenislagen in zich huisvest.