Door Hanne Hagenaars

‘Wat als een voor een de sterren aan de hemel langzaam verdwijnen en er alleen nog maar zwart overblijft.’ – Robin

In het filmessay To stay alive, a method leest Iggy Pop met zijn karakteristieke grafstem teksten voor uit een essay van de Franse schrijver Michel Houellebecq. ‘Iggy Pop presenteert ons een handleiding om als eigenzinnig individu te kunnen overleven in deze onpersoonlijke wereld’ schrijft de VPRO.

Houellebecq neemt het op voor het lijden: ‘Wees niet bang voor het geluk: het bestaat niet’. In de film komen vier individuen aan het woord die het niet hebben gered in onze maatschappij, althans niet in de zin van een baan, een huis, een gezin en een auto voor de deur. Ze balanceren aan de rand van de samenleving, personen in psychische nood. Twee maken gedichten, een schildert en Houellebecq zelf speelt een kunstenaar die knutselt aan een geheimzinnige installatie in zijn kelder. Outcasts. Creatievelingen. De film is een ode aan deze outcasts. Een ode aan de verbeelding als uitweg.

Robin en Mira, broer en zus, zijn ook voorbeelden van mensen die bijna buiten de boot waren gevallen. Maar ook als het leven je aanvankelijk weinig credits biedt en eerder een atletiekbaan vol hindernissen lijkt, dan toch is het mogelijk om je kracht te vinden en er bovenuit te komen.

Beiden belanden als jong volwassene in een langdurig psychiatrisch traject. Ze kennen de psychiatrische afdeling al als hun broekzak want als kind kwamen ze hier al regelmatig met hun ouders mee. Maar toch hebben ze een uitweg gevonden. Mira heeft onlangs de opleiding Creatieve Handvaardigheid afgerond en wil zich nu ontwikkelen als beeldend kunstenaar. In de toekomst hoopt ze mensen te kunnen steunen die worstelen met het soort problemen waarmee zij zo goed bekend is, door haar kunst. Ook Robin probeert anderen te helpen door met ze te praten over zijn ervaringen. Robin wilde niet herkenbaar worden gefotografeerd omdat dit problemen kan opleveren voor zijn carrière. Van der Woude begrijpt zijn keuze, maar vindt het treurig dat we in een wereld leven waar je hier rekening mee moet houden en waarin je je kwetsbare kanten moeilijk kan laten zien. Het lijkt alsof je niet meer ‘zwak’ mag zijn. Een relatief begrip, want hoe kun je eigenlijk sterker zijn dan wanneer je je weet te redden in het leven na zo’n heftig verleden?