Door Hanne Hagenaars

‘Goed. Ik was dus een dier, maar veel herinner ik mij daar niet van. Het is allemaal erg vaag. Later zijn er allemaal dingen gebeurd, die mij duidelijk hebben gemaakt wat voor soort dier ik was, maar uit die tijd zelf weet ik niet veel meer. In ieder geval was ik erg elegant en zacht, vooral onder mijn buik en aan de binnenkant van mijn voorpoten. Daar groeit niet het sterkste haar, maar wel het liefste. En het meest zindelijke. Mijn vel was dus alles voor me, het was het enige in de wereld waar ik voor zorgde.’ (F. Harmsen van Beek)

Het verlangen om als mens samen te vallen met een dier kan uitgroeien tot prachtige zinnen op papier, zoals in de tekst Vreemde excuses van Harmsen van Beek. Valentina Gal creëerde vanuit eenzelfde intentie een digitaal wezen dat leeft op een scherm, een pluizige gedaante met lange zwierige haren in paars en wit. Langzaam verdwijnen we als kijker in het perspectief van het dier. We likken samen met zijn tong het bakje schoon. We zijn even hond. Liefde voor dieren kan overgaan in een verregaande empathie waarin je één wilt worden met het dier. We zien doorzichtige kettingen, digitaal kwijl dat door een iPhone druppelt en ondertussen luisteren we naar het juryrapport dat opsomt waarom Valentina en haar hond de eerste prijs waard zijn.

Valentina Gal is dol op honden, ze bezocht hondenshows en fotografeerde de mensen die hun dier tot in de puntjes verzorgen en hun haren kammen, eindeloos. Maar ze wilde niet enkel als een buitenstaander toekijken, ze wilde erbij horen, één van hen worden. Met de hond van haar ouders, een Irish soft coated Wheaten terriër, betrad ze het geheime genootschap van de hondenshows. De honden moeten er perfect uitzien, rondjes lopen en in harmonie zijn met hun baasje. Valentina won de eerste prijs: the best of breed. Tijdens dit hele proces merkte ze dat er bepaalde machtsverhouding ontstond tussen mens en hond en dat deze honden bijna niet meer gezien konden worden als hond, maar als een object. Door middel van de excessieve vorm van het groomen en stylen, creëren de hondeneigenaren eigenlijk een levend sculptuur.

“Ik beschouw de mens als een soort hond, een onderdaan die gemanipuleerd wordt door de hypermedia. We worden aan het lijntje gehouden door wat boven ons staat,” zegt ze in een gesprek met Dirk Limburg.

Valentina Gal wil de balans laten zien tussen mens en hond. De mens stuurt de hond aan, althans, dat denken ze. Maar de mens wordt op zijn beurt gemanipuleerd door hyperrealistische invloeden, zoals social media. Hiermee verliezen ze de grens tussen echt en onecht ?