Tentoonstellingsparkling like the surface of the ocean at night

Hanne Hagenaars en Heske ten Cate

De titel van de tentoonstelling, hangt met vet gedrukte letters op een A4 in onze werkruimte. Sparkling like the surface of the ocean at night. De betekenis van de zin is even liquide als de oceaan en transformeert telkens in betekenis.

De zin suggereert in eerste instantie de schoonheid en ongeremdheid van de nacht. De zon is onder gegaan en een volle maan laat haar zilveren licht glinsteren op het water, het breekt en vormt een mozaïek aan patronen. Bijna iedereen heeft zo eens aan het water gestaan, verzuchtend in geluk dat je van dat overweldigende beeld deelgenoot mag zijn.

Na verloop van tijd transformeert echter deze betekenis. Het wordt donkerder. Want stel je voor, je waadt je in de oceaan. De reflectie verlicht je, maar onder en boven je strekt de duistere leegte zich uit: de oneindigheid van het donkere hemelgewelf ondoorgrondelijk ver boven je hoofd en de pikzwarte diepte van de nachtelijke oceaan beweegt zich onder je. Je kunt niet ver kijken in het donker, het enige wat je ziet is die aldoor veranderende reflectie. Door het glinsterend oppervlakte kun je zwemmen, maar je kun het niet vangen, niet vasthouden, niet meenemen. Het is slechts tijdelijke weerspiegeling van de werkelijkheid.

Alles in de wereld is in die sparkeling ocean als een voorbijgaande, aan verval onderhevige, ongrijpbare kopie van een ideale vorm met een permanent en onvergankelijk bestaan buiten ruimte en tijd. De ongrijpbare werkelijkheid, de allegorie van de grot.Hoe omvangrijker onze kennis van de wereld wordt; wetenschappers die zich buigen over natuurverschijnselen, over menselijk gedrag, ziekte en toekomst, des te groter groeit het besef hoe omvangrijk de kennis is die de mens nog niet heeft vergaard. Mythisch denkvermogen maakt plaats voor realisme. De grootste wetenschappers erkennen hoe klein hun kennis is ten overstaande van de kosmos. De ruimte om ons heen is diep, donker en pikzwart. Is dit de ware betekenis van Sparkling like the surface of the ocean at night.

Als kunstenaar ken je deze echo, de ongrijpbare werkelijkheid. Zoals een kunstwerk de werkelijkheid weerspiegelt en ook iets toevoegt in de duisternis. Kunstwerken die terugkijken naar de geschiedenis, of vooruitkijken in het nog onbekende voor ons, refereren aan de grote voorbeelden: het is altijd een reflectie van iets dat is geweest, iets dat ons menselijk bestaan definieert maar niet concreet kan vangen.

Over de meervoudige interpretaties van deze ene zin: Sparkling like the surface of the ocean at night gaat de tentoonstelling in de Garage Rotterdam.