TentoonstellingHemelbestormers

Nathanja van Dijk

In de tentoonstelling Hemelbestormers nemen kunstenaars ons mee op een reis naar de sterren. Buiten het bereik van de aardse zwaartekracht, doet het universum dienst als observatorium: een conceptuele ruimte van waaruit we op ons wereldse bestaan en onze positie in een steeds verder uitdijend heelal kunnen reflecteren.

Sinds mensenheugenis spreekt het firmament tot de verbeelding, als een niet te omvatten oord van verlangen, een projectievlak en onderwerp van onderzoekende nieuwsgierigheid. Sinds het aanbreken van het nieuwe millennium zien we een opnieuw een sterke interesse in het universum, zowel binnen de kunst als de wetenschap en politiek. In lijn met deze ontwikkeling gaan we in de tentoonstelling Hemelbestormers op zoek naar het punt waarop het aardse en het extraterritoriale elkaar kruisen.

Het werk Della Scultura & La Luce (1985) van Marinus Boezem (NL, 1934) vormt het uitgangspunt van deze kosmologische verkenningen. Het werk van Boezem – een van de vaders van de Nederlandse conceptuele kunst – bestaat uit een ronde, platte doos. De doos herbergt een imposant berglandschap: het Mont Blanc-massief. Aan de binnenkant van de deksel is een afbeelding van de noordelijke sterrenhemel aangebracht. Wanneer de doos gesloten is raken de toppen van de bergen de hemel. Met dit poëtische werk heeft Boezem het universum opgesloten in een kleine ruimte. Echter, hemel en aarde zijn met elkaar verenigd in het duister, buiten ons bereik of slechts toegankelijk via de verbeelding.

Della Scultura & La Luce is een eenvoudige, maar krachtige metafoor voor het existentiële, maar vergeefse verlangen het onmetelijke te omvatten en te ontsnappen aan de aardse zwaartekracht. Boezem is niet de enige die het universum als zijn werkterrein beschouwt. De kunstenaars in de tentoonstelling Hemelbestormers tasten in hun verlangen naar het onbekende het sublieme af. In confrontatie daarmee omschrijven zij de nietigheid.

Met Julieta Aranda (MX), Dario D'Aronco (IT), Marinus Boezem (NL), Jeroen Jongeleen (NL), Agnes Meyer-Brandis (DE), Laurent Grasso (FR), Alicja Kwade (PL), Katie Paterson (GB), Thomas Ruff (DE)